Τι συμβαίνει;
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ έχει προκαλέσει «πονοκέφαλο» στην Αθήνα, αφού «ζυγίζει» τις προθέσεις του πλανητάρχη για τα ελληνοτουρκικά.
Βέβαιο είναι πως δημιουργούνται νέα δεδομένα στα ελληνοτουρκικά και πως έχουν πέσει πολλές σκιές πάνω από τη διαδικασία επαναπροσέγγισης των δύο χωρών.
Στην τελευταία συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν, η Ελλάδα είχε χαμηλώσει τις προσδοκίες της για την επίλυση του «καυτού» θέματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Ήδη η Αθήνα εστιάζει περισσότερο στην αναζήτηση δικλείδων ασφαλείας και μηχανισμών, ώστε να διατηρηθούν τα «ήρεμα νερά», ακόμη και χωρίς πρόοδο στο κρίσιμο αυτό ζήτημα των διμερών σχέσεων, σύμφωνα με το liberal.gr.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πει αρκετές φορές καλά λόγια για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αλλά είναι σαφές ότι προτεραιότητα του Αμερικανού προέδρου είναι οι σχέσεις με το Ισραήλ και η ολοκλήρωση των Συμφωνιών του Αβραάμ με τη Σαουδική Αραβία. Και αυτό θα είναι ένα πρώτο μεγάλο εμπόδιο στις σχέσεις των δύο χωρών, καθώς η προσπάθεια της Τουρκίας να διεκδικήσει ηγεμονικό περιφερειακό ρόλο προσκρούει στα συμφέροντα και στην ασφάλεια του Ισραήλ.
Την ίδια στιγμή, καταλυτικό ρόλο θα παίξει και η στάση των ΗΠΑ στο θέμα των Κούρδων της βορειοανατολικής Συρίας. Ο νέος Αμερικανός ΥΠΕΞ Μ. Ρούμπιο πάντως, κατά τη διάρκεια της ακρόασής του στη Γερουσία, προειδοποίησε τον Ερντογάν να μη θεωρήσει ως ευκαιρία για να παρέμβει τη μεταβατική περίοδο στις ΗΠΑ και επεσήμανε ότι η χώρα δεν θα εγκαταλείψει τους Κούρδους.
Θέμα αιχμής θα είναι και το θέμα των κυρώσεων που έχουν στοιχίσει στην Τουρκία την αποβολή της από το πρόγραμμα F-35.
Τι περιμένει η Ελλάδα
Η Αθήνα από την πλευρά της περιμένει τα πρώτα δείγματα γραφής από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και για το εάν θα συνεχιστεί η πολιτική και της πρώτης θητείας Τραμπ για ενεργό παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο με πυλώνες τη συνεργασία με Ελλάδα και Κύπρο και ενίσχυση της συνεργασίας.
Αν και ο νέος Αμερικανός ΥΠΕΞ Μαρκ Ρούμπιο γνωρίζει την περιοχή, εκτιμάται ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει φυσικά στην ατζέντα της τα ελληνοτουρκικά, αλλά παραμένει στην αντίληψη ότι δεν πρέπει η αντιπαράθεση μεταξύ συμμάχων να οδηγήσει σε αποδυνάμωση του ΝΑΤΟ στη νοτιοανατολική πτέρυγά του. Και οι συστάσεις και οι παρεμβάσεις θα είναι στην κατεύθυνση της ενίσχυσης του διαλόγου για τη διατήρηση των «ήρεμων νερών».
Ωστόσο, ο κίνδυνος αντίδρασης της Τουρκίας ακόμη και με στρατιωτική πίεση, έχει οδηγήσει σε πάγωμα σοβαρών πρωτοβουλιών της Ελλάδας, όπως είναι η κατάθεση στην Κομισιόν του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την υλοποίηση των Θαλάσσιων Πάρκων, αλλά και των ερευνών για την πόντιση του καλωδίου διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου (GSI), σε περιοχές των ελληνικών χωρικών υδάτων, ακόμη και εντός της οριοθετημένης με την Αίγυπτο ΑΟΖ.
Είναι προφανές ότι με τέτοια ζητήματα σε εκκρεμότητα και εφόσον δε βρεθεί τρόπος συνεννόησης με την Τουρκία, μια συνάντηση Κορυφής θα φέρει σε δύσκολη θέση τους δύο ηγέτες, οι οποίοι επιδιώκουν σε κάθε συνάντησή τους να στείλουν το μήνυμα της συνεργασίας και της διατήρησης των «ήρεμων νερών».
Στο τραπέζι παραμένει το σενάριο που η Άγκυρα ξεκίνησε, σε ό,τι αφορά πιθανή προσπάθεια οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας στα πρότυπα του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.
