Ξέρεις από… War Time, Ουίλιαμ Ουίλετ και ηλεκτρική ενέργεια;
Τα ξημερώματα της τελευταίας Κυριακής του Οκτωβρίου θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη, φθινοπωρινή αλλαγή της ώρας. Στις 27 Οκτωβρίου θα γυρίσουμε τα ρολόγια μια ώρα πίσω και από 04:00 το πρωί θα πάει 03:00. Η επόμενη αλλαγή ώρας θα γίνει τον Μάρτιο του 2020, καθώς και τον Οκτώβριο του 2020 ενώ είναι υπό συζήτηση η αλλαγή για το Μάρτιο του 2021 μιας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε σχέδιο κατάργησης της αλλαγής της ώρας.
Το 1905, ο Ουίλιαμ Ουίλετ εγκαινίασε τον όρο θερινή ώρα, γνωστή και ως Daylight Saving Time και πρότεινε για έξι μήνες, από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο, οι άνθρωποι να ρυθμίζουν το ρολόι τους 20 λεπτά αργότερα, για να εξοικονομήσουν περισσότερη ενέργεια και να εκμεταλλευτούν το φως του ήλιου. Λίγα χρόνια αργότερα ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, Ουίνστον Τσώρτσιλ καθιέρωσε τη θερινή ώρα στη Μεγάλη Βρετανία και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Φράνκλιν Ρούσβελτ καθιέρωσε για όλο τον χρόνο τη θερινή ώρα, που πήρε την ονομασία «ώρα πολέμου» (War Time) στις ΗΠΑ. Ο λόγος; Η η μέρα ήταν μεγαλύτερη και αυτό έκανε τους στρατιώτες πιο αισιόδοξους! Μετά το τέλος του πολέμου, επανήλθε και η χειμερινή ώρα και έκτοτε είναι γνωστή ως «Peace Time», δηλαδή «ώρα ειρήνης».
Στη μεταπολεμική περίοδο οι περισσότερες χώρες συντόνισαν τα ρολόγια τους σύμφωνα με αυτό που είχε προτείνει ο Ουίλετ. Στην Ελλάδα καθιερώθηκε το 1975, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Βέβαια, η πρώτη δοκιμή στην Ελλάδα έγινε το 1932, αλλά στέφθηκε με αποτυχία καθώς αγροτικός πληθυσμός της Ελλάδας δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος με τις αλλαγές, που προκαλούσε στην καθημερινότητά του η νέα ώρα.
Γιατί αλλάζει η ώρα; Το μέτρο της αλλαγής της ώρας έχει ως βασικό πλεονέκτημα την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνολικά, κατά τους επτά μήνες της θερινής ώρας εξοικονομούμε 210 ώρες ηλεκτρικής ενέργειας εκμεταλλευόμενοι τον Ήλιο.
Τη δεκαετία του ’70, υπό την επήρεια της πετρελαϊκής κρίσης, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούσαν να εκμεταλλευθούν το φως της ημέρας κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την άνοιξη γυρίζουμε τα ρολόγια μία ώρα μπροστά (ώστε να αξιοποιούμε το φως της ημέρας για μία ώρα επιπλέον), ενώ το φθινόπωρο τα επαναφέρουμε μία ώρα πίσω.
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση ως το 1996 κάθε χώρα έκανε τα… δικά της, εμείς (για παράδειγμα) εφαρμόζαμε τη χειμερινή ώρα τον Σεπτέμβριο.Μετά ανέλαβαν οι Βρυξέλλες και η χειμερινή ώρα ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου. Η θερινή ώρα ισχύει από την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου. Μάλιστα η αλλαγή της ώρας είναι κατοχυρωμένη με κοινοτική οδηγία.
Η ώρα Γκρίνουιτς δεν αλλάζει γι’ αυτό το καλοκαίρι η Ελλάδα είναι τρεις ώρες και το χειμώνα δύο ώρες μπροστά από το Γκρίνουιτς. Η «κανονική» ώρα θεωρείται η χειμερινή ενώ η τεχνητή-θερινή (ανθρώπινη παρέμβαση) γίνεται εν όψει καλοκαιριού στα τέλη Μαρτίου.
Φυσικά δεν προσαρμόζονται όλες οι χώρες στην αλλαγή ώρας, όπως όσες βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό, όπου η μέρα διαρκεί 12 ώρες και η νύχτα άλλες τόσες.
Αντίθετα, όσο πιο κοντά κατευθύνεται κανείς προς τους Πόλους τόσο περισσότερο ηλιακό φως είναι διαθέσιμο κατά τις πρωινές και βραδινές ώρες. Επίσης, άλλο πρόγραμμα ακολουθούν οι Βορειοαμερικανοί, άλλο οι Ευρωπαίοι, άλλο οι Νοτιοαμερικανοί.
