Η πανδημία τελείωσε, αλλά…
Την πεποίθηση του ότι η πανδημία του κορωνοϊού τελείωσε εξέφρασε Ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, σε συνέντευξη του στον ραδιοφωνικό σταθμό Ηχόραμα 100,8 και στην εκπομπή «Μεσημεριανό Μαγκαζίνο».
Τέσσερα χρόνια μετά την εμφάνιση του πρώτου κρούσματος Covid-19 στην χώρα μας, ο γνωστός γιατρός εξέφρασε την σιγουριά ότι η πανδημία αποτελεί παρελθόν, όμως έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου:
«Δυστυχώς, η πατρίδα μας ακόμα ζει κάτω από τη σκιά της πανδημίας. Τουλάχιστον σε επίπεδο φοβίας, άγχους. Επειδή ταξιδεύω συχνά στο εξωτερικό, πρέπει να σας πω ότι από τον Απρίλιο του 2022 έχουν σταματήσει όλες οι χώρες της Ευρώπης να μιλάνε για κρούσματα, να μιλάνε για μολύνσεις, για ασθενείς, να κάνουν τεστ στις πλατείες.
Εδώ στην Ελλάδα ό,τι έρχεται, είμαστε ένας λαός με συναισθηματικό φορτίο, ας πούμε, και με αρκετές φοβίες, συνεχίσουμε να κουβεντιάζουμε. Αυτό, όμως που πραγματικά είναι η κουβέντα που πρέπει να γίνει, είναι εάν φύγουμε από την πανδημία, και έχουμε φύγει από την πανδημία, ξέρετε, εδώ και δύο χρόνια τώρα, τι θα γίνουν όλα τα άλλα νοσήματα».
«Πανδημίες μια φορά ανά εκατό χρόνια»
Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο μίας νέας πανδημίας ο κύριος Γουργουλιάνης ήταν καθησυχαστικός, τονίζοντας ότι τέτοιου είδους φαινόμενα στατιστικά παρατηρούνται μία φορά τον αιώνα. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο: «Όπως και στους σεισμούς, πριν την πανδημία έχουμε μερικά προπανδημικά κύματα.
Δηλαδή, υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, αρκεί να έχουμε την ικανότητα να τα καταλαβαίνουμε.
Έτσι, λοιπόν, θα σας έλεγα ότι πριν την πανδημία αυτή, είχαμε, ας πούμε το 2009, είχαμε μια πανδημική γρίπη. Ήταν Αύγουστος όταν ξέσπασαν τα περιστατικά με ασθενείς με γρίπη, με κρούσματα γρίπης και στην Ελλάδα, κράτησε μερικούς μήνες, τα Νοσοκομεία μας γέμισαν, άρα είχαμε κάποιες ενδείξεις που έπρεπε να μας κάνουν να προετοιμαστούμε για να αντιμετωπίσουμε μια πανδημία μερικά χρόνια πριν.
Και το 2012 είχαμε. Σας θυμίζω τον Έμπολα στην Αφρική. Είχαμε κάποιες ενδείξεις ότι κάτι ερχόταν.
Γενικά, πρέπει να σας πω, ότι οι μεγάλες πανδημίες εμφανίζονται στα εκατό χρόνια μία φορά.
Άρα, δηλαδή, ας πούμε, αν ήθελε κανένας να κάνει μια στατιστική, θα είχε μια ανασφάλεια, σαν την ανασφάλεια που έχει όταν έχει κάποιος όταν κάνει πρόβλεψη για σεισμό.
Είναι ότι η πανδημία δεν θα εμφανιστεί στη δική μας, σίγουρα, βιολογική ηλικία. Μπορεί και στη βιολογική ηλικία των παιδιών μας.
Κοιτάξτε, όμως, τι θέλω να πω. Οι συνθήκες που προκαλούν τις πανδημίες, και φαίνεται πως έχουμε στη διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου, δεν προλαβαίνει να δει δυο πανδημίες.
Επομένως, όλη η γνώση που έχουμε είναι από αυτά που διαβάζουμε. Δεν έχει ζήσει, δηλαδή, κάποιος, δύο πανδημίες.
Είναι οι ίδιες συνθήκες που, όπως πολύ καλά είπατε, προκαλεί η κλιματική αλλαγή, οι πόλεμοι, η φτώχεια, όλες οι συγκυρίες.
Γενικά, οι πανδημίες ξεκινάνε από περιοχές πυκνοκατοιημένες, με ανθρώπους που τρέφονται άσχημα, που ζουν σε ακραίες συνθήκες.
Σας θυμίζω ότι ξεκίνησε από μια περιοχή της Κίνας που είχε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά που σας περιέγραψα.
Επομένως, αν οι άνθρωποι μετακινούνται, μεταναστεύουν, ζουν πολύ σε χώρους με ζώα, τρέφονται με ωμά ζώα, είναι ιδανικέ συνθήκες για να έρθει ένα πανδημικό κύμα νωρίτερα.
Άρα, με αυτά τα λόγια, θα σας έλεγα ότι, παρόλο που στατιστικά περιμένουμε μια πανδημία μετά από δεκαετίες, μετά από αρκετές δεκαετίες, ταυτόχρονα θα πρέπει να δούμε και τις συνθήκες που προκαλούν την πανδημία.
Και, επίσης, να μην ξεχάσουμε να προετοιμαζόμαστε για την πανδημία, για όταν έρθει».
«Αποδυναμώθηκε το εθνικό σύστημα υγείας»
Το εθνικό σύστημα υγείας κατάφερε να σταθεί όρθιο και να αντέξει από το σφοδρό κύμα της πανδημίας, όμως οι πληγές που έμειναν πίσω είναι αρκετές, με τον κύριο Γουργουλιάνη να κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την έλλειψη προσωπικού στα περισσότερα νοσοκομεία: «Το δημόσιο σύστημα υγείας ήταν ο μοναδικός φάρος, θα έλεγα, το μοναδικό σημείο που ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας.
Όλο αυτό το διάστημα, τα ιδιωτικά Νοσοκομεία δεν δέχονταν ασθενείς με covid, άρα, ας πούμε, τα δημόσια Νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας και τα περιφερειακά ιατρεία σήκωσαν όλο το βάρος της πανδημίας.
Τώρα, τι έγινε μετά; Θα σας έλεγα ότι το σύστημα υγείας δεν είναι καλύτερο από ότι ήταν πριν γιατί αρκετοί άνθρωποι «έφυγαν» τον καιρό της πανδημίας, οι προσλήψεις που έγιναν δεν ήταν αρκετές για να καλύψουν όλα αυτά τα κενά.
Να σας πω ένα παράδειγμα από την ειδικότητά μου. Ξέρετε, οι πνευμονολόγοι και οι Πνευμονολογικές Κλινικές σήκωσαν το βάρος της πανδημίας στα περισσότερα Νοσοκομεία.
Εξακολουθούμε να έχουμε Νοσοκομεία στη χώρα μας που δεν έχουν Πνευμονολογικές Κλινικές.
Επίσης, δεν δημιουργήσαμε κίνητρα για να επιστρέψουν οι επιστήμονες, που πήγαν στο εξωτερικό, στην πατρίδα μας και να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες.
Άρα, νομίζω ότι ναι, όπως το είπατε, το δημόσιο σύστημα υγείας σήκωσε το βάρος αλλά, μέσα από την πανδημία, βρέθηκε ταλαιπωρημένο και αποδεκατισμένο. Και σε επίπεδο γιατρών και σε επίπεδο νοσηλευτών.
Κάτι που, λόγω του ότι δεν υπάρχουν επαρκή κίνητρα, δεν μπόρεσε να ανακάμψει ποτέ.
Η πανδημία τελείωσε, τουλάχιστον όπως την ξέραμε, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι χρειάζεται εφησυχασμός.».
Προβληματίζει η εποχική γρίππη
Ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αναφέρθηκε σε πολλά άλλα θέματα που έχουν μείνει πίσω και εμφανίστηκε ιδιαίτερα προβληματισμένος από την εποχική γρίππη που φέτος εμφανίστηκε στην χώρα μας πολύ νωρίτερα του αναμενομένου:
«Έχουμε σταματήσει να κάνουμε εμβόλια για τη φυματίωση. Δεν κάνουμε ελέγχους προληπτικούς γιατί όλα τα εργαστήρια ουσιαστικά ασχολούνταν, δικαιολογημένα, και συνεχίζουν να ασχολούνται με τον έλεγχο για κορωνοϊό.
Σταματήσαμε να κάνουμε αντικαπνιστική εκστρατεία. Οι άνθρωποι καπνίζουν.
Δεν προσέχουμε τη διατροφή μας.
Άρα, λοιπόν, πήγαν πίσω όλα τα άλλα μέτρα για να προλάβουμε άλλες αρρώστιες.
Επομένως, για να γυρίσω στη σημερινή κατάσταση, θα σας έλεγα ότι φέτος, παραδείγματος χάριν, είχαμε ένα μεγάλο κύμα γρίπης που ήρθε τον Δεκέμβριο. Ήρθε νωρίτερα από ό,τι περιμέναμε.
Ξέρετε, η εποχιακή γρίπη έρχεται μετά τις γιορτές. Μαζευόμαστε στα σπίτια και με τον συγχρωτισμό. Ήρθε νωρίτερα.
Κανένας δεν ξέρει σε ατή τη φάση με το ότι ατόνησαν όλα τα μέτρα προληπτικής ιατρικής, τι θα γίνουν όλα αυτά τα νοσήματα που σας είπα.
Και τα μεταδοτικά, όπως η φυματίωση, και τα μη μεταδοτικά, όπως ο καρκίνος παραδείγματος χάριν.
Άρα, πρέπει να αποφασίσουμε ότι η πανδημία, ας πούμε, έχει ολοκληρώσει τον κύκλο της. Κάπως έτσι είναι. Οι πανδημίες κρατάνε δυο με δυόμισι χρόνια. Και να στρέψουμε την προσοχή μας σε όλα αυτά που αφήσαμε πίσω και τα μέτρα που ατόνησαν τα χρόνια της πανδημίας.
Ένα παράδειγμα ήταν αυτό που σας είπα για τη γρίπη που εμείς, ας πούμε, σε επίπεδο Πανεπιστημίων και ερευνητών, ρωτάμε γιατί η γρίπη ήρθε νωρίτερα.
Και δεν μας απασχολούν με ένταση τι θα γίνει με όλα αυτά τα νοσήματα τα επόμενα χρόνια.».
