Το τελευταίο επεισόδιο ενός διαζυγίου που έχει εξελιχθεί σε πικρό δικαστικό σίριαλ πιθανότατα είναι απλώς το πιο πρόσφατο. Και όχι το οριστικά τελευταίο. Προ ολίγων ημερών, στις 16 Οκτωβρίου, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της Σοφίας Γιαννικοπούλου ενημέρωσε το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών ότι η πελάτισσά του παραιτείται από τη διεκδίκηση της αστρονομικής αποζημίωσης των 171 εκατομμυρίων ευρώ.
Ωστόσο, η απόφαση αυτή εκ μέρους της κυρίας Γιαννικοπούλου είναι πιθανώς μια τακτική αναδίπλωση. Εκτιμάται ότι αποσύρει την περιβόητη αγωγή εναντίον του κ. Γιάννη Κούστα επειδή προτίθεται να υποβάλει -ή το έχει κάνει ήδη- μια νέα αγωγή, με λιγότερο εξωφρενικές απαιτήσεις – και ίσως με μια λιγότερο υπερβολική επιχειρηματολογία.
Εχει μεγάλο ενδιαφέρον -ενδεχομένως και ως πρώτη ύλη για σενάριο που θα εμφανίζει αληθινά αλλά και αδιανόητα γεγονότα- η αρχική αγωγή της Σοφίας Γιαννικοπούλου, την οποία η ίδια ζητά πλέον από το δικαστήριο να θεωρήσει ως μη ασκηθείσα. Πηγές μοιράζονται με το «ΘΕΜΑ» ορισμένα από τα πιο «ψυχαγωγικά» αποσπάσματα της αγωγής που η κυρία Γιαννικοπούλου είχε υποβάλει στις 19 Σεπτεμβρίου του 2016 κατά του Γιάννη Κούστα, διεκδικώντας 171.478.831,24 ευρώ.
Από τα πάμπολλα περιστατικά που εξιστορούνται ενίοτε με μελοδραματική γλαφυρότητα στο κείμενο, όπως επισημαίνει κάποιος που έχει εντρυφήσει, αναμφίβολα ξεχωρίζει η «υπόθεση Μπάκιγχαμ». Η κυρία Γιαννικοπούλου απευθύνεται στο δικαστήριο γράφοντας λίγο πολύ ότι η φιλανθρωπική δράση που είχε αναπτύξει ήταν τόσο σπουδαία, ώστε είχε εντυπωσιάσει ακόμη και την Αυτής Μεγαλειότητα, τη βασίλισσα της Αγγλίας.
Εξ ου και η Ελισάβετ υποτίθεται πως της απηύθυνε επίσημη πρόσκληση, προκειμένου να παραστεί στον εορτασμό της 50ής επετείου των Βραβείων του Δούκα του Εδιμβούργου. Αυτό συνέβη τον Ιούλιο του 2006 και, φυσικά, η κυρία Γιαννικοπούλου μπορούσε να πάρει μαζί της στο Μπάκιγχαμ και τον σύζυγό της, η βασίλισσα δεν είχε αντίρρηση.
Πάμε Μπάκιγχαμ
Το επιχείρημα που διατυπώνεται στην αγωγή είναι ότι η παρουσία του ζεύγους -πάντα χάρη στο φιλανθρωπικό έργο της τέως συζύγου του κ. Κούστα- συνέτεινε στην αναγνωρισιμότητα του εφοπλιστή, καθώς το όνομα της εταιρείας Danaos Shipping εντυπώθηκε στο μυαλό γαλαζοαίματων, πολιτικών ηγετών και λοιπών διασημοτήτων πρώτης γραμμής. Συνεπεία αυτών, ο κ. Κούστας πολλαπλασίασε την περιουσία του, μερίδιο της οποίας, όπως η ίδια επιμένει, της το οφείλει.
«Στην πραγματικότητα», εκμυστηρεύεται στο «ΘΕΜΑ» άνθρωπος με γνώση του παρασκηνίου, «ο Γιάννης Κούστας ήταν αυτός που είχε προσκληθεί στο Μπάκιγχαμ. Ως εφοπλιστής με διεθνείς δραστηριότητες συνεργάζεται καθημερινά με υψηλά ιστάμενα στελέχη χρηματοπιστωτικών, ασφαλιστικών κ.ο.κ. οργανισμών. Σε αυτή την κατηγορία ανήκε και ένας τραπεζίτης ονόματι Σαντίπ Γιομπανπούτρα.
Τα βρετανικά ανάκτορα τρέφουν μεγάλη εκτίμηση σε ανθρώπους που τζιράρουν εκατομμύρια στη χώρα, εξ ου και ο Γιομπανπούτρα είχε την ευχέρεια να προσκαλέσει στη βασιλική εκδήλωση ορισμένους VIP, αποκλειστικά της δικής του επιλογής». Μεταξύ τεΐου, μπισκότων με φίνο δανέζικο βούτυρο, πανηγυρικών ομιλιών και αχλαδίου, ένας εφοπλιστής αυτού του διαμετρήματος θα μπορούσε να συνομιλήσει π.χ. με τραπεζίτες του οίκου Lloyd’s. Ωστόσο, σε ένα τέτοιο περιβάλλον, οι καθ’ όλα σεβαστές κοινωφελείς ανησυχίες αποκλείεται να ήταν το κυρίαρχο θέμα συζήτησης.
Πόσο μάλλον το κίνητρο πίσω από μια βασιλική πρόσκληση προς την κυρία Γιαννικοπούλου. Παρ’ όλα αυτά, εκείνη θεωρεί πως δικαιούται να λέει ότι μέχρι και στα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ πήγε τον τέως σύζυγό της. Μέχρι και το μοναρχικό ζεύγος της Βρετανίας, τη βασίλισσα Ελισάβετ και τον πρίγκιπα Φίλιππο, του σύστησε.
Αυτό όμως δεν είναι αποκομμένο από τη γενικότερη στρατηγική της, καθώς κατά τα λεγόμενά της αυτή έβαλε τον Γιάννη Κούστα στην ελίτ – πρώτα την εγχώρια και κατόπιν την παγκόσμια. Δηλαδή, εκτός από τη βασίλισσα της Αγγλίας, έκανε τις συστάσεις ή συνέβαλε καθοριστικά στη σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα στον Γιάννη Κούστα και τον πρίγκιπα Αλέξανδρο και την πριγκίπισσα Αικατερίνη της Σερβίας. Τα ανώτατα στελέχη της τράπεζας Credit Suisse. Τον Γιάννη Κωστόπουλο της Alpha Bank.
Το Ιδρυμα Λάτση και πολλούς άλλους, μεταξύ των οποίων και τους πιο σημαντικούς Ελληνες εφοπλιστές, όπως τους Χάρη και Νίκο Βαφειά, τον Βασίλη Κωνσταντακόπουλο, τον Περικλή Παναγόπουλο, τον Νίκο Τσάκο, τον Γιώργο Οικονόμου κ.ά. Παρεμπιπτόντως, ο τελευταίος, σε πλήρη αντίθεση με τους ισχυρισμούς της ενάγουσας, έχει καταθέσει ένορκη δήλωση βεβαιώνοντας ότι γνώριζε τον Γιάννη Κούστα πολλά χρόνια πριν εκείνος γνωρίσει τη μετέπειτα δεύτερη σύζυγό του, τη Σοφία Γιαννικοπούλου.
Εξάλλου ακούγεται τουλάχιστον παράδοξο για κάποιον που δραστηριοποιείται στον εφοπλισμό, και δη ως δεύτερης γενιάς επιχειρηματίας, να περιμένει από ένα άτομο εντελώς εκτός χώρου, εν προκειμένω μια πρώην ηθοποιό, να τον συστήσει στους υπόλοιπους εφοπλιστές.
Σε ρόλο «κυρίας Κούστα»
Ακούγοντας το τι περιέχει η μακροσκελέστατη αγωγή με την οποία η Σοφία Γιαννικοπούλου απαίτησε 171,5 εκατ. ευρώ από την περιουσία του Γιάννη Κούστα, δεν μπορεί κανείς παρά να απορήσει: Πώς τα κατάφερε όλα αυτά μια γυναίκα που με δυσκολία μπορεί να συνεννοηθεί σε στοιχειώδη αγγλικά; Και η οποία, προτού παντρευτεί έναν από τους πιο γνωστούς σύγχρονους Ελληνες εφοπλιστές, προς το τέλος της δεκαετίας του ’80 είχε να επιδείξει απλώς μια σταδιοδρομία ηθοποιού σε δευτερεύοντες ρόλους; Οχι στο Κόβεντ Γκάρντεν ή το Μπρόντγουεϊ, αλλά σε θεάματα όπως η τηλεοπτική σειρά «Ο κανονιέρης και η βεντέτα» (εμφάνιση σε δύο επεισόδια), στο θεατρικό «Ζητείται Ψεύτης» και σε βιντεοταινίες μαζικής κατανάλωσης («Και πολύ μπήχτης ο δικός σου», «ΦΠΑ και τέζα όλοι», «Εραστής από το ψυγείο» κ.ά.)
Από τα επιχειρήματα που προέβαλε απαιτώντας να της επιδικαστεί το 1/3 της περιουσίας του πρώην συζύγου της είναι πασίδηλο ότι πασχίζει με όλες της τις δυνάμεις να εμπεδώσει μια άποψη που κινείται σε τροχιά σφοδρής μετωπικής σύγκρουσης με την κοινή λογική: ότι δηλαδή χωρίς τη δική της συνδρομή, στήριξη, και καθοδήγηση ο κ. Κούστας όχι μόνο δεν θα συγκαταλεγόταν μεταξύ των πρωταγωνιστών της παγκόσμιας ναυτιλίας, βραβευμένος και ως «βασιλιάς της θαλάσσιας μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων», αλλά ίσως να μην ήταν καν εφοπλιστής.
Ο βασικός συλλογισμός της είναι ότι χωρίς αυτήν ο κ. Κούστας θα είχε μείνει ένας «κομπιουτεράς», όπως αναφέρει απαξιωτικά σε σχέση με το πρωτοποριακό λογισμικό που εκείνος δημιούργησε εκ του μηδενός, ειδικά για τη διαχείριση ναυτιλιακών εταιρειών. Ενώ με τη δική της επιρροή, τις δικές της συμβουλές και υποδείξεις ο κ. Κούστας γνώρισε λαμπρή επιτυχία, απέκτησε τεράστια οικονομική δύναμη και αντίστοιχο κύρος. Επομένως, μέσω των συνηγόρων της, απαίτησε να αποζημιωθεί με 171.478.831,24 ευρώ για τη συνολική της προσφορά ως συζύγου κατά το διάστημα 1996-2012 του έγγαμου βίου της.
Εκτός από την ουσιαστική συμβολή της στην αύξηση της περιουσίας του κ. Κούστα, η κυρία Γιαννικοπούλου πιστώνει στον εαυτό της τη δραματική αναβάθμιση της δημόσιας εικόνας του πρώην συζύγου της. Ενα έργο που, όπως φαίνεται, επιτέλεσε, περιέργως, ταυτόχρονα με τις τολμηρές εμφανίσεις της που συχνά πυκνά γέμιζαν με φωτογραφικό υλικό τα περιοδικά κοινωνικής κριτικής. Στο μυαλό έρχονται, π.χ., εκείνες οι ανέμελες πόζες από το καλοκαίρι του 2010, τότε που η Σοφία Γιαννικοπούλου περιφερόταν πασιχαρής παρά θίν’ αλός στη Μύκονο, έφιππη.
Πριγκιπικές φιλανθρωπίες
Η φιλανθρωπική δραστηριότητα στην οποία αναφέρεται καταλεπτώς η Σοφία Γιαννικοπούλου με κάτι περισσότερο από υφέρπουσα διάθεση να εκφράσει ευγνωμοσύνη στον εαυτό της για όσα έχει κάνει κατά κανόνα εξαντλήθηκε σε πολυπροβεβλημένες δεξιώσεις, γκαλά κ.λπ. Παρ’ όλα αυτά, η ίδια επιμένει ότι μέσω των κοινωφελών πρωτοβουλιών έγινε στενή φίλη της πριγκίπισσας Αικατερίνης της Σερβίας.
Ως αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του ανθρωπιστικού οργανισμού Lifeline της πριγκίπισσας, θεωρεί πως άνοιξε τον δρόμο για τον σύζυγό της ώστε να αναπτύξει τις business του στη Σερβία. Ωστόσο, η εταιρεία του κ. Κούστα ουδέποτε δραστηριοποιήθηκε στη συγκεκριμένη χώρα.
«Το πρόβλημα με τις πολυάριθμες φιλανθρωπικές ενέργειες που παραθέτει στην αγωγή της η Σοφία», παρατηρεί ο προαναφερθείς πλην ανώνυμος μελετητής του νομικού εγγράφου, «είναι ότι μέσα στη σπουδή της να πείσει ότι μέσω αυτών επωφελήθηκε ο Κούστας και αύξησε την περιουσία του (ώστε η ίδια κατόπιν να θεμελιώσει την απαίτησή της ότι της ανήκει το 1/3) εκτίθεται. Εκτίθεται στη μομφή ότι η προσφορά της δεν ήταν ανιδιοτελής, αλλά ότι κάθε φιλανθρωπική της πρωτοβουλία περιείχε… υστεροβουλία.
Για όλα αυτά ο Κούστας δεν είχε ιδέα, καθώς η δική του άποψη για τις χορηγίες, τις δωρεές για κοινωφελείς σκοπούς κ.λπ. είναι η ακριβώς αντίθετη: “Δίνε όσο πιο πολλά μπορείς, όσο πιο αθόρυβα γίνεται”». Ωστόσο, πολλές φορές και με διάφορους τρόπους μέσα στο κείμενο της αγωγής η Σοφία αναφέρει πάνω κάτω ότι «ο καλύτερος τρόπος για να φτιάξω την εικόνα του Γιάννη Κούστα ήταν, όπως εγώ το ζύγισα και το εκτίμησα, μέσω φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων.
Οπως έκαναν, άλλωστε, και άλλοι εφοπλιστές». Αναφέρει μάλιστα και συγκεκριμένο παράδειγμα επ’ αυτού: Σ ισχυρίζεται ότι έπεισε την τράπεζα Credit Suisse να γίνει χορηγός της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας και Αποκατάστασης Ανάπηρων Παιδιών. Σε κάποια εκδήλωση φρόντισε ώστε ο Γιάννης Κούστας να βρεθεί στο ίδιο τραπέζι με ηγετικά στελέχη της CS.
Στην αγωγή της υπονοεί ότι χάρη σε αυτή τη σκηνοθεσία υπό το φιλανθρωπικό πρόσχημα η ίδια δημιούργησε τις συνθήκες ώστε με την υποστήριξη της Credit Suisse να απογειωθεί σε ανάπτυξη και κερδοφορία η επιχείρηση του κ. Κούστα.
Από τις βιντεοταινίες στη Wall Street
Μετά τους ευγενείς και εστεμμένους τους οποίους ισχυρίζεται ότι σύστησε στον πρώην σύζυγό της με ευεργετικά αποτελέσματα από επιχειρηματικής άποψης, η κυρία Γιαννικοπούλου περιγράφει περαιτέρω την παρέμβασή της στον σκληρό πυρήνα της επιχειρηματικής δραστηριότητας του κ. Κούστα. Αποκορύφωμα αποτελεί ο ισχυρισμός της ότι χάρη σε εκείνη ο εφοπλιστής παραμέρισε τις επιφυλάξεις του και εισήγαγε την εταιρεία του στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το 2006.
Προς επίρρωσιν του ισχυρισμού της, αναφέρει μάλιστα ότι «ήταν εκείνη που χτύπησε το καμπανάκι της Wall Street». Ανθρωποι της ναυτιλιακής αγοράς που γνωρίζουν τόσο τις διαδικασίες μιας τέτοιας κίνησης όσο και τη νοοτροπία του Γιάννη Κούστα, αρνήθηκαν να σχολιάσουν καν το συγκεκριμένο επιχείρημα της πρώην συζύγου του.
«Από ό,τι έχω ακούσει», είπε στο «ΘΕΜΑ» ένας εξ αυτών, «η κυρία στην αγωγή της παρουσιάζει τον εαυτό της σαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, να ήταν η αόρατη δύναμη που τα έκανε όλα: από το να μεγαλώνει τα δύο κορίτσια της με τον Γιάννη Κούστα, να φροντίζει τα δύο αγόρια του από τον πρώτο του γάμο, να επιβλέπει την κατασκευή σπιτιών, σκαφών κ.λπ., να διακοσμεί τα γραφεία της Danaos, να δίνει φωτισμένες συμβουλές για συμφωνίες εκατομμυρίων, να προφυλάσσει τον Κούστα από εσφαλμένες επιχειρηματικές κινήσεις, να τρέχει σε όλες τις φιλανθρωπικές δεξιώσεις – τα πάντα.
Πώς τα προλάβαινε όλα αυτά ενώ ταυτόχρονα τη βλέπαμε κάθε τρεις και λίγο στα περιοδικά με τα καινούρια της κοσμήματα, ενώ σπανίως πάταγε το πόδι της στο γραφείο του άντρα της, μόνο αυτή ξέρει. Και με ποια προσόντα; Μια ιδιωτική σχολή υποκριτικής έχει τελειώσει όλη κι όλη, είναι γνωστό αυτό.
Στη Σχολή Θεοδοσιάδη απέκτησε η πρώην κυρία Κούστα ειδίκευση στην αρχιτεκτονική, στη διακόσμηση, στις δημόσιες σχέσεις, στο μάνατζμεντ, στα χρηματοοικονομικά και όλα τα υπόλοιπα που λέει ότι έκανε για να αυξήσει την περιουσία του άντρα της;». Αυτά, βέβαια, τα λένε συνάδελφοι του εφοπλιστή. Ηθικόν δίδαγμα: Οι σπουδές στο Πολυτεχνείο, τα master και διδακτορικά είναι άχρηστα. Τελειώστε μια δραματική σχολή, κατά προτίμηση ιδιωτική, και τα μάθατε όλα.
Ζήτημα συμβολής
Πολύπειρος νομικός στον οποίο απευθύνθηκε το «ΘΕΜΑ» συμπεραίνει ότι «η τακτική της είναι πολύ ξεκάθαρη: προσπαθεί να θεμελιώσει δικαίωμα σε περιουσιακά στοιχεία του πρώην συζύγου της επικαλούμενη την ουσιαστική της συμβολή στην επαύξησή τους. Στην πρώτη αγωγή ζήτησε ένα υπέρογκο, πέρα από κάθε λογική ποσό, πιθανώς προσδοκώντας την υποχώρηση του αντιδίκου και κάποιον εξωδικαστικό συμβιβασμό.
Φαίνεται όμως ότι ο κ. Κούστας δεν έχει σκοπό να υποχωρήσει. Εκτιμώ ότι θα οργανώσει την αντεπίθεσή του στην πρώην σύζυγό του επικαλούμενος τη λεγόμενη “μηδενική συμβολή” της, βάσει και του δεδικασμένου σε ανάλογες υποθέσεις». Και ο ίδιος νομικός τονίζει ότι «για να αναγνωριστεί η αξίωση συμμετοχής σε αποκτήματα, δεν αρκεί η προσφορά της ενάγουσας, π.χ. με προσωπική εργασία, υπηρεσίες ή χρήματα.
Το κρίσιμο σημείο είναι πάντοτε το κατά πόσο η υποτιθέμενη προσφορά υπερβαίνει το μέτρο των υποχρεώσεών της προς συνεισφορά στον κοινό οικογενειακό οίκο (κατά τα άρθρα 1389 και 1390 του Αστικού Κώδικα)». Προφανώς η πλευρά του Γιάννη Κούστα θα υποστηρίξει ότι στην προκειμένη περίπτωση, η συμβολή της κυρίας Γιαννικοπούλου στο… αυγάτισμα της περιουσίας του εφοπλιστή και επιχειρηματία απέχει πολύ από το να υπερβαίνει το μέτρο, όπως ορίζει ο νόμος. Και μάλλον αυτό θα είναι ό,τι πιο ήπιο θα ακούσουν από τους αντιδίκους η ίδια και οι συνήγοροί της – όταν ή αν εκδικαστεί τελικά κάποια επόμενη αγωγή.
Πηγή: protothema