Ο «σιωπηλός κίνδυνος» που ήδη αφήνει έντονα το αποτύπωμά του
Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά και σοβαρά προβλήματα: οικονομικές δυσκολίες, γεωπολιτικές προκλήσεις, κοινωνικές εντάσεις.
Όμως, πίσω από όλα αυτά, υπάρχει ένα ζήτημα που σιγά-σιγά διαμορφώνει το μέλλον της χώρας και απειλεί την ίδια της τη συνοχή: το δημογραφικό.
Πρόκειται για έναν «σιωπηλό κίνδυνο» που ήδη αφήνει έντονα το αποτύπωμά του, με σχολεία να κλείνουν, χωριά να αδειάζουν και τον πληθυσμό να συρρικνώνεται.
Σχολεία που κλείνουν, μαθητές που λιγοστεύουν
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, περίπου 700 σχολεία σε όλη τη χώρα έχουν κλείσει ή έχει ανασταλεί η λειτουργία τους εξαιτίας της μείωσης μαθητών. Το φαινόμενο είναι πιο οξύ στις παραμεθόριες περιοχές, όπως το Δελβινάκι, όπου η έλλειψη παιδιών έχει οδηγήσει σε αναστολή σχολικών μονάδων.
Ενδεικτικά, στο Δελβινάκι από το 2018 έχει καταγραφεί μείωση 18,5% στον αριθμό μαθητών. Το Γυμνάσιο της περιοχής δεν λειτούργησε φέτος, με αποτέλεσμα τα λίγα παιδιά να αναγκάζονται να μετακινηθούν περίπου 20 χιλιόμετρα σε γειτονικές περιοχές. Ο πρόεδρος της κοινότητας, Γιώργος Τσώνης, εξηγεί ότι: «Στον παιδικό σταθμό θα φοιτήσουν μόλις τέσσερα παιδιά, στο νηπιαγωγείο έξι και στο δημοτικό δώδεκα. Το γυμνάσιο, που άλλοτε λειτουργούσε με 8 ή 9 μαθητές, φέτος μένει χωρίς κανέναν».
Η σκληρή πραγματικότητα των αριθμών
Το πρόβλημα δεν είναι μεμονωμένο. Όπως επισημαίνει η Διδασκαλική Ομοσπονδία, την τελευταία δεκαετία χάθηκαν περίπου 20.000 μαθητές. Οι γεννήσεις μειώθηκαν από 94.000 το 2013 σε περίπου 71.000 το 2021, αποτυπώνοντας την αδυσώπητη τάση συρρίκνωσης του πληθυσμού.
Οι αιτίες
Η μείωση των γεννήσεων δεν είναι «φυσικό φαινόμενο», αλλά αποτέλεσμα πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Οι χαμηλοί μισθοί, η αβεβαιότητα για το μέλλον, ακόμη και η εντατικοποίηση της εργασίας -όπως η πρόσφατη νομοθέτηση 13ώρου- δημιουργούν ένα περιβάλλον που αποθαρρύνει τα νέα ζευγάρια από το να κάνουν οικογένεια.
Ζήτημα εθνικής προτεραιότητας
Το δημογραφικό δεν είναι απλώς ένα στατιστικό στοιχείο, αλλά ένα πρόβλημα που καθορίζει την πορεία της χώρας: από την εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, μέχρι το ασφαλιστικό σύστημα και τη βιωσιμότητα ολόκληρων περιοχών. Το «καμπανάκι» ηχεί πλέον ηχηρά, καλώντας για άμεσες πολιτικές που θα στηρίξουν ουσιαστικά τις οικογένειες και θα αναστρέψουν την τάση που απειλεί να καταστήσει την Ελλάδα μια χώρα γερασμένη και συρρικνωμένη.
