Η κίνηση που δείχνει τη στρατηγική στροφή της Τουρκίας προς την Ευρώπη
Η πρόσφατη συμφωνία ανάμεσα στη Βρετανία και την Τουρκία για την αγορά μαχητικών Eurofighter Typhoon προκαλεί αντιδράσεις και ερωτήματα για τις ισορροπίες ισχύος στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Κωνσταντίνος Φίλης, σχολιάζοντας την εξέλιξη αυτή, υπογραμμίζει ότι, παρά τις κινήσεις της Άγκυρας, η Ελλάδα δεν χάνει την αεροπορική της υπεροχή.
«Δεν αλλάζει κάτι ως προς την ισορροπία των δυνάμεων, αν λάβουμε υπόψη τους χρόνους παράδοσης. Τα Eurofighter θα φτάσουν στην Τουρκία περίπου την ίδια περίοδο που η Ελλάδα θα παραλαμβάνει τα F-35. Συνεπώς, η χώρα μας θα διατηρήσει την υπεροχή της στον αέρα», εκτιμά ο κ. Φίλης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Πρωινές Διαδρομές στο Πρώτο» με τον Βασίλη Αδαμόπουλο.
Ωστόσο, σημειώνει ότι η αγορά ευρωπαϊκών μαχητικών από την Τουρκία είναι ιστορικής σημασίας:
«Πρόκειται για την πρώτη φορά που η Άγκυρα στρέφεται προς ευρωπαϊκά αεροσκάφη, γεγονός που συνδέεται άμεσα με τη στρατηγική συνεργασία που έχει διαμορφώσει με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit. Το Λονδίνο έχει προσφέρει σημαντική στήριξη στην Τουρκία σε αρκετά πεδία, κάτι που δεν πρέπει να παραβλέπουμε».
Ο κ. Φίλης τονίζει ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμένει σε εγρήγορση:
«Ο ανταγωνισμός με την Τουρκία είναι διαρκής και αφορά κυρίως εμάς, ενώ δεν βρίσκεται απαραίτητα στις άμεσες προτεραιότητες των συμμάχων μας. Όταν απευθυνόμαστε σε χώρες όπως η Γερμανία για να επισημάνουμε τις τουρκικές αναθεωρητικές βλέψεις, συχνά η απάντηση είναι ουδέτερη, καθώς προτάσσουν τη “μετριοπαθή” στάση του Ερντογάν το τελευταίο διάστημα ή τον ρόλο της Άγκυρας στο ουκρανικό ζήτημα».
Η εικόνα της Τουρκίας διεθνώς έχει αλλάξει αισθητά, επισημαίνει ο καθηγητής:
«Πριν λίγα χρόνια, η Άγκυρα είχε διαρρήξει τις σχέσεις της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, προκαλούσε εντάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και απειλούσε ευθέως την Ελλάδα. Σήμερα, παρότι οι διεκδικήσεις της όπως η “Γαλάζια Πατρίδα” και το τουρκολιβυκό σύμφωνο παραμένουν, η ρητορική της είναι ηπιότερη και προσπαθεί να δείξει ένα πρόσωπο πιο συμβατό με τις ανάγκες της ευρωπαϊκής άμυνας».
Αναφορικά με το αν το πρόσφατο μνημόνιο μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για το πρόγραμμα SAFE, ο κ. Φίλης θεωρεί ότι «σίγουρα λειτουργεί προς αυτή την κατεύθυνση, όμως η Ελλάδα διαθέτει τα μέσα να μπλοκάρει ή να καθυστερήσει τη διαδικασία».
Ο ίδιος σημειώνει πως η Άγκυρα, παρά τις κινήσεις της, έχει κάνει και στρατηγικά λάθη:
«Αν η Τουρκία δεν είχε προχωρήσει στην αγορά των S-400, σήμερα θα διέθετε 100 F-35 ως χώρα-συμπαραγωγός. Αυτή η επιλογή την έφερε σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ, περιορίζοντας τις δυνατότητές της. Παράλληλα, οι συγκρούσεις με Ισραήλ και Αίγυπτο άφησαν χώρο στην Ελλάδα να οικοδομήσει περιφερειακές συμμαχίες και να ενισχύσει τη θέση της».
Τέλος, ο κ. Φίλης υπογραμμίζει την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης ελληνικής στρατηγικής:
«Η Τουρκία φαίνεται να επιβραβεύεται για κινήσεις που στο παρελθόν συγκρούονταν με τις πολιτικές της Δύσης. Παρ’ όλα αυτά, δεν έχει φτάσει εδώ χωρίς κόστος. Εμείς πρέπει να ενισχύσουμε τη δημόσια διπλωματία μας, να συντονιστούμε με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς εταίρους μας, και να συνεχίσουμε να χτίζουμε περιφερειακές συμμαχίες. Η σχέση μας με την Τουρκία απαιτεί μια πολυδιάστατη, μακροπρόθεσμη στρατηγική».
