Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ένα αριστερό κόμμα; Στις πολιτικές συζητήσεις αυτή είναι μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις που ακούγεται. Και οι απαντήσεις ποικίλλουν. Από την πλευρά της Νέας Δημοκρατίας η απάντηση είναι: «ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αριστερό κόμμα και αυτά παθαίνουμε όταν βάζουμε τους αριστερούς να κυβερνήσουν». Αντίθετα, η (υπόλοιπη;) Αριστερά δίνει την ακριβώς αντίθετη απάντηση: «όχι, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αριστερό κόμμα αλλά είναι ο λόγος της δυσφύμησης της έννοιας της Αριστεράς μέσα στην κοινωνία».
Το μόνο σίγουρο -και αυτό κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει- είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα με αριστερή καταγωγή: οι πολιτικές του ρίζες και το παρελθόν του συναντούνται ξεκάθαρα στους πολιτικούς κύκλους της Αριστεράς. Ο Κοτζιάς για παράδειγμα, ο άνθρωπος που είναι το πρόσωπο των ημερών, υπήρξε κάποτε μια από τις πιο χαρακτηριστικές προσωπικότητες στην μεγαλύτερη εξ’ αριστερών διάσπαση που έχει γνωρίσει ποτέ το ΚΚΕ.
Για τις ιδεολογικές (και κατ’ επέκταση πρακτικές) παλλινδρομήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό το παρελθόν έχει αποτελέσει μια από τις πιο συχνές δικαιολογίες. Η φράση «πήραμε την κυβέρνηση αλλά όχι και το Κράτος» μπορεί να ακουγόταν κούφια ως δικαιολογία αλλά μια βάση την είχε. Διότο το Κράτος δεν αποτελείται μόνο από τα υπουργεία αλλά και από ένα σωρό άλλους μηχανισμούς που έχουν μια δική τους αυτονομία. Όπως για την παράδειγμα την εκκλησία ή τον στρατό ή την αστυνομία. Και ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με καταγωγή από την Αριστερά δεν αποκτά πρόσβαση σε αυτούς τους (παραδοσιακά δεξιούς) μηχανισμούς απλά επειδή γίνεται κυβέρνηση.
Με δεδομένο πως δεν βρισκόμαστε στα 80s όταν το ΠΑΣΟΚ διόριζε δικούς του ανθρώπους σε όλες αυτές τις κρατικές δομές με αποτέλεσμα να τις αλώνει (λεφτά για τόσο μαζικούς διορισμούς δεν μπορεί καν να διανοηθεί μια σημερινή κυβέρνηση), η λύση για τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν η συνεργασία με ανθρώπους που έχουν προσβάσεις σε αυτές. Και η λύση αυτή βρέθηκε στη συνεργασία με τους ΑΝΕΛ: ο Πάνος Καμμένος υπήρξε ο άνθρωπος που μπάλωνε κάθε κενό, κάθε έλλειψη σύνδεσης ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και με όλους εκείνους τους παραδοσιακά δεξιοκρατούμενους κρατικούς μηχανισμούς. Γι’ αυτό και ο Αλέξης Τσίπρας τον αντιλήφθηκε και τον αντιμετώπισε ως το μεγαλύτερο στήριγμά του κατά την περίοδο της παραμονής του στο Μέγαρο Μαξίμου.
Δεν πρέπει να προκαλεί ιδιαίτερη έκπληξη το γεγονός ότι ο Τσίπρας επιχείρησε να κρατήσει ουδέτερη στάση στην κόντρα Καμμένου-Κοτζιά. Το «βελούδινο διαζύγιο» ανάμεσα στους δυο πολιτικούς αρχηγούς μπορεί να έχει αποφασιστεί εδώ και καιρό (ο Καμμένος στήριξε τον Τσίπρα όσο μπορούσε αλλά δεν θα καταστρέψει και την πολιτική του καριέρα για το όνομα της Μακεδονίας) αλλά όσο ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κυβέρνηση, ο Καμμένος δεν έχει εσωτερικό αντίπαλο σε αυτή. Φάνηκε και στην περίπτωση Φίλη όταν ο αρχηγός των ΑΝΕΛ έπαιξε διαμεσολαβητικό ρόλο στο να τα βρει το Μαξίμου με την επίσημη εκκλησία με αποτέλεσμα να «θυσιαστεί» ο τότε υπουργός Παιδείας.
Ο Τσίπρας μοιάζει να έχει καταλήξει στην εμπειρική θέση πως στην Ελλάδα την κυβέρνηση την κατακτά το κόμμα που στα μάτια του ανένταχτου ψηφοφόρου συντηρεί ένα κεντρώο προφίλ. Και φυσικά, αυτό είναι το προφίλ που επιτρέπει σε ένα κόμμα να είναι… κόμμα εξουσίας ακόμα και όταν δεν είναι κυβέρνηση. Δεν υπάρχει καμία πιθανότητα να κρατήσει αμιγώς αριστερή στάση όταν παίζουν τέτοιου είδους συγκρούσεις. Φυσικά, δεν άσπαζονται άπαντες μέσα στο κόμμα τη λογική του.
Αν στις προσεχείς εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ χάσει την κυβέρνηση, η αριστερή του πτέρυγα θα επιχειρήσει επίθεση στον Τσίπρα και αλλαγή ηγεσίας. Το αυτί του σημερινού πρωθυπουργού δεν ιδρώνει: μια τέτοια πιθανότητα θα τον βρει αδιαφιλονίκητο φαβορί άλλωστε. Το πραγματικό ερώτημα είναι μάλλον άλλο: μετά το επερχόμενο διαζύγιο με τον Καμμένο -και σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ ξανακερδίσει την εξουσία- ποιος θα είναι ο νέος Καμμένος;
