Του Δημοσθένη Χριστόπουλου
Από την ημέρα που υπογράφηκε η περίφημη πλέον Συμφωνία των Πρεσπών ανάμεσα στην ελληνική κυβέρνηση και εκείνη της ΠΓΔΜ αναφορικά με το μακεδονικό ζήτημα, ένα μεγάλο και επώδυνο ντόμινο πολιτικών εξελίξεων έμοιαζε να πλησιάζει απειλητικά τόσο την κυβέρνηση Τσίπρα όσο και εκείνη του Ζάεφ. Οι ομοιότητες άλλωστε, ως προς τα δεδομένα της πολιτικής διαχείρισης του όλου θέματος, είναι πολύ περισσότερες για τους δυο πρωθυπουργούς σε σχέση με τις διαφορές.
Τόσο ο Τσίπρας όσο και ο Ζάεφ επιχείρησαν μέσω της συμφωνίας για το μακεδονικό να συσπειρώσουν το εκλογικό τους κοινό γύρω από ένα ζήτημα που παραμένει ήδη ανοιχτό για 25 χρόνια και η συζήτηση για αυτό έχει κουράσει: τόσο ο ένας όσο και ο άλλος γνώριζαν πως το να δώσουν τα χέρια μεταξύ τους θα σηματοδοτούσε μια μεγάλη ανάσα ανακούφισης για την εκλογική βάση τους. Όμως υπήρχε και ένα αρνητικό δεδομένο γύρω από αυτή τη συμφωνία: και οι δύο γνώριζαν πως θα είχαν να αντιμετωπίσουν τις συντηρητικές φωνές των χωρών τους, που γενικά δεν γουστάρουν συμφωνίες αλλά μόνιμες εθνικές συγκρούσεις και πως αυτές οι φωνές ενδεχομένως να ηγεμονεύσουν στον κοινωνικό διάλογο.
Ειδικά για τον Τσίπρα, μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε ευθέως και έντονους τριγμούς στο κυβερνητικό σχήμα. Διότι κάπου εδώ θα έβρισκε σε τείχο η μόνιμη πλέον μεθοδολογία της κυβέρνησης (την οποία πάντως ακολουθεί και η αξιωματική αντιπολίτευση) να μετατοπίζει διαρκώς την πολιτική αντιπαράθεση από την καυτή πατάτα της οικονομίας σε ζητήματα αξιακά μεν αλλά (ας μην κρυβόμαστε) σχετικά ανώδυνα δε.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς άλλωστε κάποια πολιτική ιδιοφυία για να μπορεί να καταλάβει πως μέσα σε ένα τόσο ασφυκτικό πλαίσιο όπως αυτό που έχει κληρονομήσει το ελληνικό κράτος από τα μνημονιακά χρόνια, οι διαφορές σε επίπεδο οικονομικής διαχείρισης είναι μηδαμινές ανάμεσα στα δυο κόμματα εξουσίας. Συνεπώς, «βολεύονται» και τα δυο να διαφωνούν (και κατ’ επέκταση να συσπειρώνουν τον κόσμο τους) γύρω από συζητήσεις ιδεολογικής φύσης, διακριτές σε σχέση με το πεδίο της οικονομίας. Το μακεδονικό είναι μια τέτοια περίπτωση αλλά ταυτόχρονα μάλλον και το αντικειμενικό όριο αυτής της διαδικασίας για την κυβέρνηση.
Ο Πάνος Καμμένος έχει στηρίξει σε υπερβολικά μεγάλο βαθμό την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές καταγωγές τους. Η ανοχή ενός κομματιού της δεξιάς παράταξης σε αυτή την στήριξη είχε να κάνει με το απλοϊκό σχήμα «ας έχουμε έναν δικό μας στην κυβέρνηση να ελέγχει τους τρελο-αριστερούς» αλλά θα εξαντλούταν άμεσα αν ο Καμμένος τολμούσε να στηρίξει τον Τσίπρα πάνω στο ζήτημα της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ. Η συμφωνία μάλλον θα περνούσε από την ελληνική βουλή αλλά χωρίς την στήριξη του συγκυβερνώντος κόμματος και έτσι, η κυβέρνηση θα έπρεπε να κυρήξει εκλογές αφενός νωρίτερα από την προβλεπόμενη περίοδο και αφετέρου με το επικοινωνιακό στίγμα ότι πριν εξαντλήσει την θητεία της έπεσε εκ των έσω.
Τι θα ήθελε ιδανικά ο Τσίπρας προκειμένου να «απαντήσει» σε αυτή τη δυσμενή κατάσταση; Να κυλήσει ο πολιτικός χρόνος μέχρι τις εθνικές εκλογές της προσεχούς άνοιξης χωρίς να έχει κατατεθεί στην Βουλή προς ψήφιση η Συμφωνία των Πρεσπών. Αν το πετύχαινε αυτό τότε θα μπορούσε είτε να την καταθέσει μετεκλογικά με μεγαλύτερη ηρεμία και με νέο σχήμα συγκυβέρνησης είτε να εμπλακεί στον διάλογο επί του ζητήματος ως αντιπολίτευση που θα φώναζε «εγώ έκανα την δουλειά μου όταν έπρεπε».
Υπό αυτή την έννοια, μεγαλύτερο δώρο στον Τσίπρα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της γειτονικής χώρας δεν θα μπορούσε να γίνει. Η πανηγυρική νίκη της αποχής που άγγιξε τα συντριπτικά ποσοστά του 65% και ταυτόχρονα, η «καθαρή» νίκη του «Ναι στη Συμφωνία», αποτέλεσμα με άλλα λόγια που μπορεί να διαβαστεί όπως βολεύει (η κυβέρνηση μπορεί να επικαλεστεί ότι όσοι ψηφίζουν αποφασίζουν, η αντιπολίτευση ότι ο λαός της ΠΓΔΜ απονομιμοποίησε το ίδιο το ερώτημα δια της αποχής του), ανοίγει έναν νέο κύκλο πολιτικής αντιπαράθεσης στο εσωτερικό της χώρας. Η ψήφιση στη βουλή της ΠΓΔΜ καθυστερεί ακόμα παραπάνω, γεγονός που σηματοδοτεί την ταυτόχρονη καθυστέρηση της αντίστοιχης ψηφοφορίας στην Ελλάδα.
Και κάπως έτσι, ο Τσίπρας πανηγυρίζει για το γεγονός ότι το μακεδονικό ζήτημα αποδεικνύεται ένα σταυρόλεξο για δύσκολους λύτες και στην ΠΓΔΜ. Διότι μέχρι να βρει την άκρη ο Ζάεφ, ο ίδιος είναι ήσυχος πως δεν θα πέσει πριν τις εκλογές, το διαζύγιο με τον Καμμένο καθυστερεί έτσι και μια μακρά περίοδος ηρεμίας μόλις εξασφαλίστηκε. Ούτε παραγγελία να το έκανε.
