Η ώρα των εκλογών στη Νέα Υόρκη έφτασε κι ο 34χρονος Ζόχραν Μαμντάνι είναι έτοιμος να γράψει Ιστορία και να γίνει ο πρώτος μουσουλμάνος που θα κερδίσει το αξίωμα του δημάρχου της δημοφιλέστερης πόλης του πλανήτη
Η Νέα Υόρκη βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική πολιτική ανατροπή. Ο 34χρονος Ζόχραν Μαμντάνι, ένας δημοκρατικός σοσιαλιστής αφρικανικής και νοτιοασιατικής καταγωγής, διεκδικεί τη δημαρχία με σύνθημα «Freeze the rent» και όραμα μια πόλη πιο δίκαιη και κοινωνικά ισότιμη. Για πολλούς Αμερικανούς αποτελεί μια ελπίδα ανανέωσης της πολιτικής που επικρατεί γενικότερα στις ΗΠΑ, με τα… τερτίπια του Ντόναλντ Τραμπ, για τους ποιο μετριοπαθείς, απειλή για τη δημοσιονομική σταθερότητα και τις εύθραυστες διακοινοτικές ισορροπίες.
Ο Μαμντάνι, που γεννήθηκε μόλις το 1991 στην Καμπάλα της Ουγκάντας, είναι γιος της Ινδής σκηνοθέτιδας Μίρα Ναΐρ και του καθηγητή Μαχμούντ Μαμντάνι, μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη από την ηλικία των 7 ετών. Από νωρίς ασχολήθηκε με κοινωνικά κινήματα, υπήρξε μέλος φοιτητικών ομάδων υπέρ των Παλαιστινίων και πολιτικοποιήθηκε μέσα από τη στεγαστική κρίση, όταν εργαζόταν ως σύμβουλος στο Κουίνς βοηθώντας οικογένειες να αποφύγουν εξώσεις. Το 2020 εξελέγη βουλευτής της Πολιτειακής Συνέλευσης, όντας ο πρώτος Νοτιοασιάτης και μόλις ο τρίτος μουσουλμάνος στο σώμα.
Ως μέλος των Democratic Socialists of America, έθεσε στο επίκεντρο ζητήματα οικονομικής δικαιοσύνης και προσιτής στέγασης. Ξεχώρισε με τη συμβολή του στη ρύθμιση που διέγραψε χρέη 450 εκατ. δολαρίων για οδηγούς ταξί και προώθησε το νομοσχέδιο Good Cause Eviction για προστασία ενοικιαστών. Παρά τα εμπόδια, η δράση του ενίσχυσε τη φωνή της προοδευτικής πτέρυγας των Δημοκρατικών.
Έρχεται για να συγκρουστεί με το κεφάλαιο
Το πρόγραμμά του για τη δημαρχία είναι αν μη τι άλλο, ριζοσπαστικό. Προβλέπει πάγωμα ενοικίων στα διαμερίσματα με έλεγχο τιμών, δωρεάν λεωφορεία, καθολική παιδική φροντίδα, δημοτικά παντοπωλεία, κατασκευή 200.000 προσιτών κατοικιών και υψηλότερη φορολόγηση στις μεγάλες περιουσίες. Ο Μαμντάνι δηλώνει θιασώτης του Μπέρνι Σάντερς και πορεύεται με το δόγμα «με νοιάζει τι χρειάζονται οι εργαζόμενοι, όχι τι θέλουν οι δισεκατομμυριούχοι».Οι αντίπαλοί του ωστόσο, μιλούν για ανέφικτες εξαγγελίες, με τις εκτιμήσεις για το μεγαλόπνοο σχέδιό του να ξεπερνούν τα 10 δισ. δολάρια ετησίως, με τη δωρεάν μετακίνηση να αποτελεί από μόνη της ένα «αγκάθι» 600 εκατ. δολάρια τον χρόνο. Τα έσοδα προφανώς δεν επαρκούν γεγονός που εγείρει ερωτήματα. Ωστόσο, ο κόσμος είναι ενθουσιασμένος και μοιάζει απελπισμένος να ταυτιστεί με έναν μετανάστη, «κατατρεγμένο» από την πολιτική Τραμπ και γενικότερα με κάτι φρέσκο κι ελπιδοφόρο.
Πέρα από το προεκλογικό του πρόγραμμα, ο 34χρονος έχει προκαλέσει και πολιτισμικό σεισμό. Ως μουσουλμάνος και υποστηρικτής των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, έχει βρεθεί στο επίκεντρο αντιδράσεων, ιδιαίτερα μέσα στην εβραϊκή κοινότητα της Νέας Υόρκης, τη μεγαλύτερη στις ΗΠΑ. Ορισμένοι ραβίνοι μάλιστα, τον κατηγορούν για υπερβολική ταύτιση με το κίνημα BDS, ενώ φιλελεύθερες εβραϊκές οργανώσεις, όπως η Jews for Racial and Economic Justice, τον θεωρούν σύμμαχο στον αγώνα κατά των ανισοτήτων και της ρητορικής μίσους.
Οι αντίπαλοί του για το ραντεβού με την Ιστορία
Οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν διχασμό, με ισχυρή υποστήριξη από νέους και προοδευτικούς, αλλά μειωμένη αποδοχή σε πιο συντηρητικές ή υπερ-Ορθόδοξες περιοχές. Η αναμέτρησή του με το δημοκρατικό κατεστημένο, υπό τον Άντριου Κουόμο και άλλους κεντρώους ηγέτες, αποκρυσταλλώνει τη σύγκρουση ανάμεσα στην προοδευτική ατζέντα και τον πραγματισμό των παραδοσιακών Δημοκρατικών. Εάν εκλεγεί, θα είναι ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της πόλης -σύμβολο ενδυνάμωσης για κοινότητες μεταναστών που μέχρι πρόσφατα έμεναν στο περιθώριο. Για τους υποστηρικτές του, η δημαρχία Μαμντάνι θα μπορούσε να μετατρέψει τη Νέα Υόρκη σε εργαστήριο σοσιαλδημοκρατικής πολιτικής, που θα έχουν θεμέλιους λίθους τις ισχυρότερες δημόσιες υπηρεσίες, την προσιτή στέγη, και την αναδιανομή του πλούτου. Για τους επικριτές του, πρόκειται για ένα «πείραμα» με απρόβλεπτο οικονομικό και κοινωνικό κόστος.
Εκτός από τον Άντριου Κουόμο, τον πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης, ο οποίος παραιτήθηκε το 2021 μετά από κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση, ο Μαμντάνι έχει να αντιμετωπίσει και άλλους δύο υποψηφίους. Τον Κέρτις Σλίβα, ιδρυτή των Guardian Angels, υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών. Η εκστρατεία του εστιάζει στην ασφάλεια και το μότο «της τάξης και του νόμου». Και τον Έρικ Άνταμς, νυν δήμαρχο της Νέας Υόρκης και πρώην αστυνομικό, ο οποίος διαθέτει εμπειρία, έχει συμβάλει σττη μείωση της εγκληματικότητας και έχει προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις στην καθαριότητα και τις ζώνες κατοικίας. Ωστόσο, παραμένει υπό έρευνα για τις σχέσεις του με την Τουρκία και για πιθανές παράνομες χρηματοδοτήσεις για την εκλογική του εκστρατεία.
Το ερώτημα πλέον είναι αν ο Μαμντάνι μπορεί να ισορροπήσει ανάμεσα στον ιδεαλισμό και τη διοικητική αποτελεσματικότητα, ανάμεσα στις ανάγκες των πολιτών του «μεγάλου μήλου» και την πίεση των αγορών. Σε κάθε περίπτωση, ο 34χρονος έχει φέρει μια πνοή προοδευτικής αλλαγής, που ξεπερνά τα όρια της Νέας Υόρκης και διαχέεται πλέον σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
