Ξεκίνησε πολεμώντας τη βία και τον αυταρχισμό αλλά κατέληξε να τα θεοποιήσει
Ο Μπενίτο Μουσολίνι υπήρξε ένα από τα πιο παράδοξα πρόσωπα της ευρωπαϊκής ιστορίας. Γεννημένος το 1883, γιος δασκάλας και σιδηρουργού, μεγάλωσε σε μια φτωχή οικογένεια με έντονα σοσιαλιστικά και αναρχικά ιδεώδη.
Από νεαρή ηλικία ονειρευόταν την κοινωνική επανάσταση και δήλωνε εχθρός κάθε μορφής πολέμου και εθνικισμού. Ως δημοσιογράφος, μάλιστα, έγινε γνωστός για τα πύρινα άρθρα του κατά των αυτοκρατοριών και της ιμπεριαλιστικής βίας.
Και όμως, μέσα σε λίγα χρόνια, ο ίδιος άνθρωπος θα γυρίσει 180 μοίρες. Το σημείο καμπής ήρθε το 1914–1915, λίγο πριν η Ιταλία μπει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Μουσολίνι, τότε διευθυντής της σοσιαλιστικής εφημερίδας Avanti!, θα εκδιωχθεί από το κόμμα, γιατί στήριξε την είσοδο της Ιταλίας στον πόλεμο θεωρώντας πια ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να «αναγεννήσει το έθνος» και να σπάσει τα δεσμά του παλιού κατεστημένου.
Από εκεί και πέρα, όλα αλλάζουν. Ο πρώην ειρηνιστής γίνεται υπέρμαχος της στρατιωτικής πειθαρχίας, του αίματος και της εθνικής ενότητας. Αρχίζει να πιστεύει πως η βία μπορεί να λειτουργήσει δημιουργικά, πως ο άνθρωπος αντλεί την ταυτότητά του μέσα από τη δύναμη και τον αγώνα.
Η γέννηση του φασισμού
Το 1919 ιδρύει το Fasci Italiani di Combattimento, το πρώτο κύτταρο του φασισμού. Η ιδεολογία του (ένα μείγμα εθνικισμού, αντικοινοβουλευτισμού, λαϊκισμού και λατρείας της εξουσίας) βρίσκει απήχηση σε μια Ιταλία ταπεινωμένη από τον πόλεμο και οικονομικά κατεστραμμένη. Το 1922, με την Πορεία προς τη Ρώμη, ο Μουσολίνι θα καταλάβει την εξουσία, και σύντομα θα γίνει ο Ντούτσε, ο «Ηγέτης» μιας χώρας που παραδόθηκε στην αυταρχία.
Η ειρωνεία της ιστορίας είναι πως ο Μουσολίνι, που ξεκίνησε να πολεμάει τη βία και τον αυταρχισμό, κατέληξε να τα θεοποιήσει. Το σύνθημά του «credere, obbedire, combattere» (πίστευε, υπάκουε, πολέμα) συμπύκνωσε την πλήρη υποταγή του πολίτη στο κράτος. Η ελευθερία θυσιάστηκε στο βωμό της «τάξης» και η Ιταλία οδηγήθηκε τελικά σε καταστροφή, ήττα και ταπείνωση μέσα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το τέλος
Το 1945, ο Μουσολίνι εκτελείται από Ιταλούς αντάρτες. Το σώμα του, κρεμασμένο στην πλατεία του Μιλάνου, γίνεται σύμβολο πτώσης μιας εποχής αλλά και υπενθύμιση του πώς η εξουσία μπορεί να διαφθείρει ακόμη και τον πιο φλογερό ιδεολόγο.
