Γεωπολιτική ήττα
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, το εμβληματικό έργο των 1,9 δισ. ευρώ που είχε παρουσιαστεί ως ενεργειακή «γέφυρα» στρατηγικής σημασίας για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, φαίνεται πως… ναυάγησε.
Παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις Αθήνας και Λευκωσίας περί «αδελφικών σχέσεων» που δεν κλονίζονται από μεμονωμένα έργα, οι πληροφορίες από αρμόδιες πηγές είναι σαφείς: το καλώδιο δεν προχωρά, παρά μόνο… αν γίνει θαύμα!
Ρήξη στο παρασκήνιο
Η νέα όξυνση στις ελληνοκυπριακές σχέσεις πυροδοτήθηκε από τις δηλώσεις του προέδρου της Κύπρου, Νίκου Χριστοδουλίδη, ο οποίος τόνισε ότι «η Κύπρος δεν εκβιάζεται από κανέναν ΑΔΜΗΕ». Η απάντηση από την Αθήνα δεν άργησε να έρθει, με τον υπουργό Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου να υπενθυμίζει ότι ο ΑΔΜΗΕ ανήκει κατά 51% στο ελληνικό Δημόσιο και ότι «η Ελλάδα δεν εκβιάζει κανέναν».
Το έργο είχε εξασφαλίσει 651 εκατομμύρια ευρώ χρηματοδότηση από την Κομισιόν, όμως οι εσωτερικές διαφωνίες στη Λευκωσία και η απροθυμία ανάληψης κόστους οδήγησαν σε αδιέξοδο.
«Μηδέν ευρώ»
Ενώ η Ελλάδα έχει ήδη δαπανήσει 304 εκατ. ευρώ (50 εκατ. για άδειες και 250 εκατ. για εργασίες), η Κυπριακή πλευρά δεν έχει καταβάλει ούτε ένα ευρώ. Ο ΑΔΜΗΕ ζήτησε να αναγνωριστούν οι δαπάνες από τη Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου και να πληρωθούν τα συμφωνημένα 25 εκατ. ευρώ από το κυπριακό Υπουργείο Οικονομικών.
Όμως ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει υπογράψει τη συμφωνία και ότι θεωρεί το έργο «μη βιώσιμο». Η στάση αυτή προκάλεσε έντονη δυσφορία στην Αθήνα.
Καμία ενιαία γραμμή στη Λευκωσία
«Δεν φαίνεται να γεφυρώνονται οι διαφορές», παραδέχθηκε κορυφαίος υπουργός. Οι Κύπριοι εμφανίζονται διχασμένοι, χωρίς κοινή θέση, ενώ πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα στο νησί (κυρίως από τις τοπικές ΑΠΕ που πουλούν πανάκριβο ρεύμα) αντιστέκονται σθεναρά.
Όπως τονίζουν κυβερνητικοί κύκλοι, όσο καθυστερεί η παραδοχή της αλήθειας τόσο επιδεινώνεται το κλίμα. «Το έργο δεν θα γίνει και πρέπει να το πούμε γενναία», σημείωσε χαρακτηριστικά κυβερνητικός παράγοντας, υπογραμμίζοντας ότι το καλώδιο έχει εξελιχθεί σε βαρίδι για τις ελληνοκυπριακές σχέσεις.
Το πολιτικό διακύβευμα
Η εγκατάλειψη του σχεδίου δεν είναι απλώς ένα ενεργειακό πισωγύρισμα, αλλά ένα μείζον εθνικό ζήτημα, καθώς το έργο είχε και στρατηγική σημασία: θα ενίσχυε την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου και θα συνέδεε την Ανατολική Μεσόγειο με το ευρωπαϊκό δίκτυο.
Όπως είχε δηλώσει και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, το όφελος από το έργο ήταν πολύ μεγαλύτερο για την Κύπρο, γι’ αυτό και δεν θα μπορούσαν να το επωμιστούν αποκλειστικά οι Έλληνες πολίτες.
