Αλλαγή στάσης από τον Αμερικανό πρόεδρο
Η εικόνα του Ντόναλντ Τραμπ ως του «ηγέτη που θα τελείωνε τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε 24 ώρες» φαίνεται να ξεθωριάζει.
Η πρόσφατη απόφαση του Πενταγώνου, με τη δική του έγκριση, να περιορίσει την παροχή στρατιωτικής βοήθειας προς τις χώρες της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία) έστειλε μήνυμα αλλαγής προτεραιοτήτων. Η ανακοίνωση, που έγινε στα τέλη Αυγούστου, προκάλεσε έντονη ανησυχία στους Ευρωπαίους, οι οποίοι φοβούνται ότι η Μόσχα μπορεί να εκμεταλλευτεί το κενό.
Στην ίδια κατεύθυνση, ο Αμερικανός αξιωματούχος Ντέιβιντ Μπέικερ ξεκαθάρισε σε συνάντηση με Ευρωπαίους διπλωμάτες ότι «η Ευρώπη πρέπει να πάψει να εξαρτάται υπερβολικά από τις ΗΠΑ», τονίζοντας πως η προσοχή της Ουάσινγκτον στρέφεται πλέον κυρίως στην «άμυνα της πατρίδας».
Ρωσικές προκλήσεις και χαμηλοί τόνοι
Οι φόβοι δεν άργησαν να επιβεβαιωθούν. Στις 19 Σεπτεμβρίου, το Ταλίν κατήγγειλε παραβίαση του εναέριου χώρου της Εσθονίας από ρωσικά MiG-31, τα οποία αναχαιτίστηκαν από ιταλικά F-35. Η Μόσχα διέψευσε, κάνοντας λόγο για πτήση πάνω από «ουδέτερα ύδατα». Την ίδια ημέρα, η Πολωνία μίλησε για ρωσικά μαχητικά που πλησίασαν επικίνδυνα σε πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου, ενώ λίγες ημέρες πριν είχε καταρρίψει ρωσικά drones.
Παρά την ένταση, ο Τραμπ κράτησε αποστάσεις. Αντέδρασε με καθυστέρηση, περιοριζόμενος σε μια γενικόλογη δήλωση ότι η κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε «μεγάλο πρόβλημα». Στην υπόθεση της Πολωνίας είχε απαντήσει μόνο με μια λιτή ανάρτηση στο Truth Social: «Πάμε!».
Από τις απειλές στις υποχωρήσεις
Η στάση αυτή έρχεται σε αντίθεση με το προφίλ που ο Ντόναλντ Τραμπ είχε καλλιεργήσει το καλοκαίρι. Τότε εμφανιζόταν επιθετικός, με χτυπήματα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, με ενίσχυση της Ουκρανίας μέσω συστημάτων Patriot και με βαριά ρητορική απέναντι στη Ρωσία. Δεν έλειπαν μάλιστα οι μεγαλοστομίες ότι θα «τελειώσει τον Πούτιν» και θα βάλει τέλος στον πόλεμο.
Ωστόσο, η πολυαναμενόμενη συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο στην Αλάσκα κατέληξε σε φιάσκο, καθώς ο Τραμπ δήλωσε ότι «η εκεχειρία στην Ουκρανία δεν είναι προϋπόθεση για μόνιμη ειρήνη», θέση που ερμηνεύτηκε ως παραχώρηση προς τη Μόσχα και προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στην Ευρώπη.
Η νέα αμερικανική γραμμή αποτυπώθηκε και στη Μέση Ανατολή, όπου η Ουάσινγκτον περιορίστηκε σε τυπικές διαμαρτυρίες μετά τον βομβαρδισμό γραφείων της Χαμάς στο Κατάρ, κρατώντας ουδέτερη στάση απέναντι στις επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα.
Σε τηλεδιάσκεψη στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ επέκρινε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι «περιμένουν πάντα από τις ΗΠΑ να τις σώσουν, ενώ συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο». Ζήτησε μάλιστα από την ΕΕ να επιβάλει «100% δασμούς» σε Κίνα και Ινδία για τις συναλλαγές τους με τη Ρωσία, ως προϋπόθεση για αμερικανική στήριξη. Διπλωμάτες, ωστόσο, θεωρούν την απαίτηση ανέφικτη και υπογραμμίζουν την αντίφαση, αφού ο ίδιος έχει εκφραστεί υπέρ της άρσης εμπορικών περιορισμών με την Ινδία.
Ντόναλντ Τραμπ: Εστίαση στην εσωτερική ατζέντα
Όλα δείχνουν πως, αντί για τις ηχηρές εξαγγελίες περί «τέλους του πολέμου», ο Τραμπ έχει επιλέξει να περιορίσει τη διεθνή του δραστηριότητα και να δώσει βάρος σε εσωτερικά θέματα: την εγκληματικότητα, τη «βίαιη αριστερή δράση» -όπως την αποκαλεί- και τη μεταρρύθμιση στη διαδικασία βίζας.
