
Η Αθήνα καλείται να επαναπροσδιορίσει άμεσα τη στρατηγική της στην Ανατολική Μεσόγειο ώστε να μη βρεθεί σε διπλωματική απομόνωση
Οι γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο φαίνεται να αλλάζουν με δραματικό τρόπο…
Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Ένωση συζητά τη συγκρότηση ενός κοινού στρατιωτικού βραχίονα με ορίζοντα δράσης στην Ουκρανία, μετά από μια πιθανή συμφωνία με τη Μόσχα για την ειρήνευση στο μέτωπο, η Τουρκία επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τις εξελίξεις με έναν δικό της αιφνιδιαστικό ελιγμό: την εμβάθυνση των σχέσεών της με την Αίγυπτο μέσα από μια στρατηγική αμυντική συμφωνία.
Η είδηση αυτή έχει σημάνει συναγερμό στην Αθήνα, καθώς η Ελλάδα βλέπει ένα βασικό της στρατηγικό ερείσμα στην Ανατολική Μεσόγειο να μετακινείται επικίνδυνα προς την Άγκυρα.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη – Σίσι
Η ανησυχία της ελληνικής πλευράς αποτυπώθηκε στην τηλεφωνική συνομιλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Η επικοινωνία πραγματοποιήθηκε λίγες μόλις ώρες μετά τη διαρροή πληροφοριών για περαιτέρω σύσφιξη της τουρκο-αιγυπτιακής συνεργασίας.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες συζήτησαν τις περιφερειακές εξελίξεις με έμφαση στη Γάζα, ενώ ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε στήριξη στις μεσολαβητικές προσπάθειες της Αιγύπτου για επίτευξη εκεχειρίας. Παράλληλα, αντάλλαξαν απόψεις για τον συντονισμό σε διμερές και περιφερειακό επίπεδο.
Η Αθήνα σε δύσκολη θέση
Η Ελλάδα είχε επενδύσει στρατηγικά στη συνεργασία με την Αίγυπτο ως βασικό αντίβαρο στην τουρκική επιθετικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Σήμερα, όμως, η επικείμενη αμυντική συμφωνία Καΐρου–Άγκυρας δημιουργεί ένα νέο, ανατρεπτικό σκηνικό. Η ελληνική διπλωματία παρακολουθεί με έντονο προβληματισμό την τουρκική διείσδυση σε κρίσιμες χώρες της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, σύμφωνα με το iefimerida.gr.
Η Τουρκία αξιοποιεί την αλματώδη ανάπτυξη του αμυντικού της τομέα ως «όχημα» διπλωματικής διείσδυσης, επιβάλλοντας στην πράξη ένα σοβαρό μειονέκτημα για την ελληνική πλευρά στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό.
Από τη ρήξη στην επαναπροσέγγιση
Οι σχέσεις Τουρκίας-Αιγύπτου είχαν βυθιστεί σε κρίση το 2014, μετά την ανατροπή του καθεστώτος των Αδελφών Μουσουλμάνων και την άνοδο του Σίσι στην εξουσία. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διατηρούσε στενές σχέσεις με τους Αδελφούς, γεγονός που οδήγησε σε διπλωματική αποστασιοποίηση, ενώ οι αντίθετες επιλογές τους στη Λιβύη όξυναν ακόμη περισσότερο το ρήγμα.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι δύο πλευρές άρχισαν να «χτίζουν» μια διαδικασία επαναπροσέγγισης. Τώρα, με την επικείμενη υπογραφή στρατηγικής αμυντικής συμφωνίας, αυτή η πορεία αποκτά απτά χαρακτηριστικά και δημιουργεί νέα δεδομένα στην περιοχή.
Το πρόγραμμα KAAN
Κομβικό στοιχείο της συμφωνίας είναι η συμμετοχή της Αιγύπτου στο πρόγραμμα KAAN, το φιλόδοξο σχέδιο της Τουρκίας για την ανάπτυξη μαχητικού αεροσκάφους πέμπτης γενιάς με χαρακτηριστικά stealth. Το έργο αυτό, που παρουσιάστηκε το 2023 και πραγματοποίησε την πρώτη δοκιμαστική πτήση στις αρχές του 2024, φιλοδοξεί να τεθεί σε μαζική παραγωγή έως το 2028.
Η συμμετοχή όχι μόνο της Αιγύπτου, αλλά και άλλων χωρών όπως η Ισπανία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, μετατρέπει το KAAN από εθνικό project της Τουρκίας σε περιφερειακό αμυντικό πρόγραμμα με διεθνή διάσταση. Αυτό απειλεί να ανατρέψει την ισορροπία δυνάμεων, ενισχύοντας την τουρκική επιρροή στην περιοχή.
Το νέο σκηνικό
Η τουρκο-αιγυπτιακή προσέγγιση, σε συνδυασμό με την εμπλοκή του Καΐρου στο πρόγραμμα KAAN, συνιστά μια εξέλιξη που μπορεί να μεταβάλλει ριζικά το γεωπολιτικό τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε ένα νέο περιβάλλον, όπου η τουρκική διπλωματία και αμυντική βιομηχανία αποκτούν στρατηγικά πλεονεκτήματα.
Η Αθήνα παρακολουθεί τις εξελίξεις με μεγάλη ανησυχία, γνωρίζοντας ότι η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική για τον τρόπο που θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες ισχύος στην ευρύτερη περιοχή.