Τι πρέπει να κάνετε;
Η ηλικία συνταξιοδότησης, τα χρόνια ασφάλισης και το ύψος του μισθού είναι οι βασικοί παράγοντες που καθορίζουν το ποσό της σύνταξης για τους μισθωτούς.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες, κρίσιμο ρόλο παίζει και η ασφαλιστική κατηγορία στην οποία υπάγονται. Στην πράξη, το τελικό ποσό επηρεάζεται ιδιαίτερα από τρεις κινήσεις που πρέπει να γίνουν έγκαιρα: καταμέτρηση ενσήμων, εξαγορά πλασματικών ετών και τακτοποίηση οφειλών.
Σύμφωνα με οδηγό που παρουσίασε η Καθημερινή, οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι «κάθε ένσημο μετράει», ειδικά μέχρι τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης. Η χαμηλή ασφαλιστική κατηγορία οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις για τους αυτοαπασχολούμενους, ενώ η πρόωρη έξοδος μειώνει το ποσό έως και 30%. Ενδεικτικά, η καθυστέρηση της συνταξιοδότησης μπορεί να αυξήσει το τελικό ποσό κατά 140–150 ευρώ τον μήνα.
Το ισχύον σύστημα, που συνδυάζει την εθνική σύνταξη με ανταποδοτικά ποσοστά, ευνοεί τους χαμηλόμισθους αλλά περιορίζει τους υψηλόμισθους. Έτσι, κάποιος με μισθό 830 ευρώ μπορεί να λάβει σύνταξη 851,48 ευρώ, ενώ εργαζόμενος με 2.000 ευρώ μισθό θα δει το ποσό του να φτάνει τα 1.436,60 ευρώ μετά από 40 χρόνια ασφάλισης. Αν το σύστημα ήταν κεφαλαιοποιητικό, η σχέση θα ήταν αντίστροφη: ο πρώτος θα έπαιρνε 632,32 ευρώ και ο δεύτερος 1.523,65 ευρώ.
Η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης αποτελεί «χρυσό κανόνα» για βελτίωση της σύνταξης, ιδιαίτερα μετά τις βελτιώσεις στους συντελεστές αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση για την περίοδο 36–40 ετών. Ωστόσο, όσοι ξεπερνούν τα 40 χρόνια είναι οι «ριγμένοι», αφού η προσαύξηση μειώνεται δραστικά σε 0,5% ανά επιπλέον έτος, ενώ πριν από τα 40 χρόνια είναι 2,55%.
Ευνοημένοι εμφανίζονται και όσοι συμπληρώνουν 15–20 χρόνια ασφάλισης με βασικό μισθό περίπου 880 ευρώ, αφού η εθνική σύνταξη (~436 ευρώ) αυξάνει εντυπωσιακά το ποσοστό αναπλήρωσης.
Στους μη μισθωτούς, υψηλότερη κατηγορία εισφορών σημαίνει υψηλότερη σύνταξη, ενώ ακόμα και ο χρόνος υποβολής της αίτησης παίζει ρόλο: κατά το δεύτερο εξάμηνο μπορεί να προστεθούν έως και 50 ευρώ μηνιαίως.
Οι 3 κινήσεις-κλειδιά
Καταμέτρηση ενσήμων: Μέχρι και δύο χρόνια πριν τη συνταξιοδότηση, οι ασφαλισμένοι οφείλουν να κάνουν αίτηση στον ΕΦΚΑ για ανακεφαλαίωση ενσήμων. Για τους πρώην ασφαλισμένους ΙΚΑ η διαδικασία είναι ηλεκτρονική, ενώ για άλλους φορείς απαιτούνται χειρόγραφα πιστοποιητικά – ιδιαίτερα χρήσιμα στη διαδοχική ασφάλιση.
Εξαγορά πλασματικών ετών: Η εξαγορά επιτρέπει την επίσπευση της συνταξιοδότησης και την αύξηση του ποσού. Για παράδειγμα, ασφαλισμένος με 33–34 χρόνια μπορεί, με εξαγορά, να φτάσει τα 40 και να συνταξιοδοτηθεί στα 62.
Ρύθμιση οφειλών: Οι μη μισθωτοί πρέπει να εξοφλήσουν έως 30.000 ευρώ (επαγγελματίες) ή 10.000 ευρώ (αγρότες). Η αποπληρωμή γίνεται είτε εφάπαξ είτε σε έως 60 δόσεις, με κρατήσεις έως και 60%. Προβλέπεται επίσης κατάθεση 12.000 ευρώ (ή 6.000 ευρώ για πρώην ΟΓΑ) και άρση τραπεζικού απορρήτου.
