Όταν η πολυετής εργασία αμείβεται με ποσά που δεν εξασφαλίζουν ούτε τα βασικά, το πρόβλημα δεν είναι αριθμητικό, αλλά κοινωνικό
Μετά από δεκαετίες κόπου και εισφορών, η «ανταμοιβή» για χιλιάδες ασφαλισμένους μοιάζει περισσότερο με προσβολή παρά με στήριξη στα γηρατειά. Το ασφαλιστικό σύστημα, αντί να λειτουργεί ως δίχτυ προστασίας για την τρίτη ηλικία, απογυμνώνει οικονομικά τους ανθρώπους που υπηρέτησαν με συνέπεια το επάγγελμά τους, είτε ως μισθωτοί είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες.
Αιτία αυτής της δραματικής κατάστασης είναι τόσο το επίπεδο των ασφαλιστικών εισφορών -ιδίως για τους αυτοαπασχολούμενους, εκ των οποίων η συντριπτική πλειονότητα επιλέγει την ελάχιστη δυνατή εισφορά- όσο και οι εξαιρετικά χαμηλοί μισθοί στον ιδιωτικό τομέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σημερινές μέσες απολαβές δεν έχουν ακόμα φτάσει τις ονομαστικές τιμές του 2008, γεγονός που αποτυπώνει με ενάργεια τη στασιμότητα των εισοδημάτων.
Πάνω σε αυτές τις ήδη εξαντλητικές συνθήκες, έρχεται και η φορολογική πολιτική να στερήσει περαιτέρω πόρους από τους συνταξιούχους. Το αφορολόγητο όριο παραμένει καθηλωμένο, ενώ η φορολογική κλίμακα δεν έχει προσαρμοστεί στον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται ακόμη περισσότερο οι πενιχρές αυτές αποδοχές.
Η εικόνα που προκύπτει από τις εκκαθαρίσεις των αιτήσεων συνταξιοδότησης είναι αποκαρδιωτική. Ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, οι αποδοχές των νέων συνταξιούχων υπολείπονται αισθητά εκείνων του δημοσίου, αποκαλύπτοντας μία διπλή ταχύτητα που διαιωνίζει ανισότητες. Ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι λαμβάνουν μια σχετικώς αξιοπρεπή σύνταξη, οι ιδιωτικοί υπάλληλοι πρέπει να αρκεστούν σε απολαβές που καλύπτουν ίσα-ίσα τις βασικές τους ανάγκες – και αυτό εφόσον δεν έχουν μεγάλα κενά ασφάλισης.
Από την άλλη, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, ακόμη και με 40 χρόνια καταβολής εισφορών, αμείβονται βάσει τεκμαρτών εισοδημάτων που απέχουν πολύ από την πραγματικότητα, γεγονός που συμπιέζει τις συντάξεις τους ακόμη περισσότερο.
Μια άνιση σύγκριση
Σύμφωνα με τις εκκαθαρίσεις των αιτήσεων συνταξιοδότησης του Δεκεμβρίου, οι νέοι συνταξιούχοι του δημοσίου λαμβάνουν μέση σύνταξη 1.124 ευρώ, ενώ οι αντίστοιχοι του ιδιωτικού τομέα περιορίζονται στα 749 ευρώ μεικτά. Δηλαδή, οι συνταξιούχοι του ιδιωτικού τομέα λαμβάνουν μόλις τα 2/3 των αποδοχών των συναδέλφων τους στο δημόσιο.
Κάτω από 1.000 ευρώ
Έξι στις δέκα κύριες συντάξεις είναι κάτω των 1.000 ευρώ μεικτά, δηλαδή κάτω των 900 ευρώ καθαρά μηνιαίως, σύμφωνα με το ieidiseis.gr. Αυτό σημαίνει ότι η πλειοψηφία των συνταξιούχων ζει με εισόδημα που δεν επαρκεί για αξιοπρεπή διαβίωση, χωρίς να λαμβάνουν επιπλέον παροχές όπως 13η και 14η σύνταξη.
Πώς διαμορφώνονται οι συντάξεις
Μισθωτοί: Με μέσο μισθό 1.336 ευρώ το 2024, το ετήσιο μεικτό εισόδημα είναι 18.704 ευρώ. Ο συντάξιμος μισθός ανέρχεται σε 1.558,6 ευρώ, οδηγώντας σε ανταποδοτική σύνταξη 780 ευρώ (50%). Με την προσθήκη της εθνικής σύνταξης των 436 ευρώ (από 1/1/2025), το μεικτό μηνιαίο εισόδημα είναι 1.116 ευρώ. Μετά την παρακράτηση εισφοράς Υγείας 6% και φόρου 704 ευρώ ετησίως, το καθαρό μηνιαίο εισόδημα περιορίζεται στα 990 ευρώ.
Ελεύθεροι επαγγελματίες: Καταβάλλοντας εισφορές στην κατώτατη ασφαλιστική κλάση (180,58 ευρώ μηνιαίως από 1/1/2025), το τεκμαρτό εισόδημα διαμορφώνεται στα 903 ευρώ μηνιαίως. Η ανταποδοτική σύνταξη για 40 χρόνια ασφάλισης είναι 456 ευρώ, και με την εθνική σύνταξη, οι μεικτές αποδοχές φτάνουν τα 886 ευρώ μηνιαίως. Αφαιρώντας την εισφορά Υγείας 6% και φόρο περίπου 10 ευρώ μηνιαίως, τα καθαρά μηνιαία έσοδα ανέρχονται σε 822 ευρώ.
Αναγκαία η αναμόρφωση
Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν την ανάγκη για μια ριζική αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Η διασφάλιση αξιοπρεπών συντάξεων απαιτεί την αύξηση των μισθών, την αναθεώρηση των ασφαλιστικών εισφορών και τη φορολογική ελάφρυνση των συνταξιούχων. Χωρίς αυτές τις αλλαγές, το «βαρέλι δίχως πάτο» θα συνεχίσει να αποτελεί την πραγματικότητα για χιλιάδες Έλληνες συνταξιούχους.
Ακολουθήστε το INSTANEWS στο Google News για να είστε πάντα μέσα στα νέα.
