Ο δρόμος προς την απολυταρχία
Αναβρασμός επικρατεί στην Τουρκία μετά τη σύλληψη και φυλάκιση του μεγάλου αντιπάλου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Εκρέμ Ιμάμογλου.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, συνελήφθη και φυλακίστηκε και ουσιαστικά είναι εκτός κούρσας για την ηγεσία του CHP. Με αυτή τη θρασύτατη πράξη πολιτικής καταστολής, η τουρκική κυβέρνηση έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την πλήρη απολυταρχία.
Το σχέδιο για την εξουδετέρωση του Ιμάμογλου ήταν προσεκτικά υπολογισμένο και εκτεταμένο, σχολιάζει σε ανάλυσή του το Foreign Affairs.
Το πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης ανακάλεσε το πτυχίο του, ενώ ο νόμος προβλέπει πως οι υποψήφιοι για την τουρκική προεδρία πρέπει να διαθέτουν δίπλωμα ανώτατης εκπαίδευσης.
Μία ημέρα μετά, ο Ιμάμογλου συνελήφθη με κατηγορίες για διαφθορά και τρομοκρατία.
Αυτές οι δικαστικές αποφάσεις όχι μόνο εκτροχιάζουν τις προεδρικές του φιλοδοξίες αλλά και τον απομακρύνουν από τη θέση του δημάρχου της μεγαλύτερης πόλης και οικονομικής μητρόπολης της Τουρκίας.
Στο πρόσωπο του Ιμάμογλου, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης πίστευαν ότι είχαν βρει τον υποψήφιο που θα μπορούσε επιτέλους να νικήσει τον Ερντογάν σε μια αναμέτρηση.
Ο δρόμος προς την απολυταρχία
Κατά τη διάρκεια των περισσότερων από δύο δεκαετιών του στην εξουσία, ο Ερντογάν έχει αποδομήσει τα δημοκρατικά θεσμικά όργανα της Τουρκίας, συγκεντρώνοντας τον έλεγχο σε ένα σύστημα μονοπρόσωπης διακυβέρνησης.
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος από στρατιωτικούς αξιωματικούς το 2016—την οποία ο Ερντογάν και το κόμμα του συνέδεσαν με ένα κίνημα του οποίου τα μέλη είχαν διεισδύσει σε άλλους κλάδους της κυβέρνησης και των δημόσιων θεσμών—ο Τούρκος πρόεδρος υπήγαγε τη δικαστική εξουσία στον έλεγχό του.
Ταυτόχρονα τα μέσα ενημέρωσης έχουν φιμωθεί και πάνω από το 90% ανήκει σε φιλοκυβερνητικές επιχειρήσεις. Επίσης, συχνά αντικυβερνητικοί δημοσιογράφοι καταλήγουν στη φυλακή.
Η χώρα, σχολιάζει το Foreign Affairs, εξακολουθεί να διεξάγει εκλογές, αλλά το σύστημα είναι βαθιά στρεβλωμένο. Όμως, η εξουσία Ερντογάν παραμένει ευάλωτη όσο γίνονται εκλογές με υποψηφίους της αντιπολίτευσης και πλέον η πιο επικίνδυνη τακτική του είναι η φυλάκιση των ισχυρότερων αντιπάλων του.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, ο χαρισματικός Κούρδος πολιτικός που τον αμφισβήτησε στις προεδρικές εκλογές του 2014 και του 2018, βρίσκεται στη φυλακή από το 2016 (διεξήγαγε την εκστρατεία του το 2018 από το κελί του) με αβάσιμες κατηγορίες για τρομοκρατία.
Τον τελευταίο χρόνο, ο Ερντογάν έχει απομακρύνει αρκετούς εκλεγμένους δημάρχους που ανήκουν σε κόμματα της αντιπολίτευσης και τους έχει αντικαταστήσει με διορισμένους από την κυβέρνηση.
Το σύστημα Πούτιν και ο στόχος Ερντογάν
Όμως ο Εκρέμ Ιμάμογλου συνιστά άμεση απειλή για την προεδρία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Με την απομάκρυνση αυτού του αντιπάλου, ο Ερντογάν έδειξε ότι δεν ενδιαφέρεται πλέον να διατηρήσει το προσωπείο των ανταγωνιστικών εκλογών.
Αντίθετα, επιδιώκει ένα αυταρχικό σύστημα παρόμοιο με αυτό του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν: ένα σύστημα χωρίς πραγματική αντιπολίτευση και χωρίς εκλογικές εκπλήξεις.
Ο Ερντογάν βρίσκεται πλέον επικίνδυνα κοντά στο να πετύχει τον στόχο του και ακολουθεί μια πορεία παρόμοια με εκείνη του Πούτιν στη Ρωσία. Πριν από δύο δεκαετίες, η Ρωσία δεν ήταν η αυστηρά ελεγχόμενη απολυταρχία που είναι σήμερα. Η οικονομία της άνθιζε και ο Πούτιν ήταν γνήσια δημοφιλής, οπότε ανεχόταν κάποια αντιπολίτευση και διατηρούσε ορισμένα δημοκρατικά στοιχεία. Όμως, μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, καθώς η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε και ξέσπασαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, ο Πούτιν απάντησε με καταστολή. Το 2020 εδραίωσε πλήρως την εξουσία του ως απόλυτος ηγέτης.
Συνταγματικές τροποποιήσεις του επέτρεψαν να παραμείνει στην εξουσία έως το 2036, ενώ το καθεστώς του άρχισε να φυλακίζει, να εξορίζει ή να φιμώνει ακόμα και τους πιο περιθωριακούς επικριτές του.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εκμεταλλεύεται την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και δεν φοβάται αμερικανικά αντίποινα στα όσα αντιδημοκρατικά κάνει.
Η Ελλάδα
Το πιο σημαντικό είναι ότι, παρόλο που ο Ερντογάν μπορεί να φιλοδοξεί να γίνει σαν τον Πούτιν, η Τουρκία δεν είναι Ρωσία. Σε αντίθεση με τη Ρωσία, που βασίζεται στον πλούτο των φυσικών της πόρων, η τουρκική οικονομία εξαρτάται βαθιά από τις ξένες επενδύσεις. Οι επενδυτές ήδη αποχωρούν καθώς η χώρα γίνεται πιο αυταρχική και η πλήρης μετάβαση σε ένα απολυταρχικό καθεστώς δεν θα τους φέρει πίσω. Οι αλλαγές που σχεδιάζει ο Ερντογάν στη χώρα την φέρνουν σε δύσκολη θέση και φτωχοποιούν τους πολίτες, ενώ δεν αποκλείεται σε πιο δύσκολες καταστάσεις να εξάγει την κρίση στο Αιγαίο δημιουργώντας μικροεπεισόδια και μιλώντας πάλι για τη «Γαλάζια Πατρίδα».
Ακολουθήστε το INSTANEWS στο Google News για να είστε πάντα μέσα στα νέα.
